Veelgestelde vragen

In hoeverre is het verplicht OWMS toe te passen?

OWMS heeft status "archief" op de 'pas toe of leg uit'-lijst met open standaarden van het Forum Standaardisatie. Het Forum stelt hierover:

‘Archief’ betekent in het verleden op de lijst gestaan heeft of in behandeling geweest is en nu niet (meer) verplicht of aanbevolen is.

OMWS is daarmee niet (meer) verplicht.

Als functioneel toepassingsgebied van OWMS is bepaald: "Metadateren van publieke overheidsinformatie op internet". Dat moet worden geïnterpreteerd als: indien metadata wordt verstrekt, dan moet deze conform OWMS zijn. Het verstrekken van metadata is op zichzelf niet verplicht. Men kan naar eigen inzicht bepalen voor welke informatie het relevant is om metadata te verstrekken. Doorgaans wordt OWMS toegepast in centrale voorzieningen die informatie verzamelen uit decentrale bronnen. Voor zo'n voorziening wordt een toepassingsprofiel geschreven waarin OWMS wordt opgenomen. Voorbeelden van toepassingsprofielen zijn de contentmodellen op deze site.

Voor wie is OWMS bedoeld?

Met OWMS kun je overheidsinformatie op een duurzame en gestructureerde manier beschrijven. Informatie die volgens OWMS van metadata is voorzien, is beter vindbaar voor zoekmachines en kan met meer gemak in samenhang met andere informatie worden gepresenteerd.

Deze publicatie van OWMS is bedoeld voor:

  • IPM-makers (aangesloten zijn: CVDR, Lokale Bekendmakingen)
  • Ontwikkelaars en redacteurs van websites voor overheidsorganisaties (Aangesloten is rijksoverheid.nl van Overheidscommunicatie Nieuwe Stijl, (ONS))
  • Zoekdiensten (Aangesloten wordt: de OBZD)

Voor mijn applicatie heb ik behoefte aan een nieuwe waardelijst. Wat nu?

De waardelijsten die e-Overheid voor Burgers hier publiceert zijn bedoeld voor gebruik door alle overheden. Indien uw waardelijst gebruikt wordt door meerdere overheidsorganisaties willen wij graag samen met u kijken naar de mogelijkheid om uw waardelijsten op standaarden.overheid.nl te publiceren.

Het voordeel van publicatie op standaarden.overheid.nl is dat de systematiek va publicatie aansluit bij die van de andere waardelijsten die overheid-breed gebruikt worden.

Is het mogelijk om zelf inspraak te krijgen in de door-ontwikkeling van de standaard?

Ja, graag! OWMS is een open standaard die gebaat is bij uw bijdrage. Neem contact met ons op.

Voldoet mijn metadata, die aan OWMS 3.5 voldoet, nu ook aan OWMS 4.0?

Ja

Voldoet mijn metadata, die aan OWMS 4.0 voldoet, nu ook aan OWMS 3.5?

Als u pointers (URIs) gebruikt als waarde, of als u (in XML) de eigenschap overheid:authority in het OWMS-kernelement plaatst, dan worden deze niet begrepen door OWMS 3.5 applicaties.

Blijft OWMS 3.5 ondersteund?

Ja. OWMS 3.5 blijft voorlopig ondersteund.

Wat zijn de verschillen tussen OWMS 3.5 en 4.0?

Zie de owms home-page.

Wat wordt bedoeld met OWMS-inside?

Voor OWMS 4.0 en hoger is een XML-schemadefinitie opgesteld dat het mogelijk maakt om OWMS op te nemen in een bestaand XML-schema. Tot OWMS 3.5 was het nodig om de OWMS schemadefinitie als uitgangspunt te nemen en daarbinnen functionaliteit voor een eigen applicatie op te nemen. Een beschrijving van hoe OWMS-inside werkt is in ontwikkeling.

Zijn de waarden in de waardelijsten hoofdlettergevoelig?

Ja. De conventie voor het gebruik van hoofdletters is als volgt: (Eigen-)namen worden met hoofdletter geschreven. Andere waarden met kleine letters. Afkortingen van namen zijn doorgaans in hoofdletters. Rationale: Er staan alleen hoofdletters waar dat altijd moet (namen en afkortingen).

Wat is de relatie tussen het label en de URI van een waarde?

Elke waarde in de waardelijsten bij OWMS heeft in ieder geval een URI en een voorkeurslabel. Een URI is een Uniform Resource Identifier die een waarde (resource) identificeert op een manier die voor software het beste werkt (een http-URI). Het voorkeurslabel (skos:prefLabel) is de term waarmee een waarde voor de menselijke gebruiker wordt aangeduid. Bij overheidsorganisaties is dit de statutaire naam van de organisatie, volgens het instellingsbesluit.

Omdat veel (oudere) systemen nog vaak gebruik maken van labels en niet goed met URIs kunnen omgaan betekent een naamswijziging voor die systemen vaak ook een nieuwe identiteit en dus een nieuwe waarde in een waardelijst. En een naam kan niet gebruikt worden voor twee verschillende resources. Daarom is ervoor gekozen om ook in de OWMS waardelijsten bij een naamswijziging een nieuwe URI toe te kennen en als een naam niet wijzigt geen nieuwe URI toe te kennen.

Deze conventie wordt vaker gevolgd: De Basisregistratie Personen (BRP) is de authentieke bron voor de gemeentenamen. De BRP kent aan elke gemeentenaam een code toe die wordt overgenomen door het CBS en daarom vaak CBS-code wordt genoemd. Bij het toekennen van gemeentecode geldt: nieuwe naam is nieuwe code, oude naam is oude code. Dus ook al zegt de herindelingswet dat "de oude gemeente de Bilt wordt opgeheven en de nieuwe gemeente de Bilt wordt gevormd", de gemeentecode blijft gelijk. En het besluit "de naam gemeente Groesbeek te wijzigen in gemeente Berg en Dal" leidt tot een nieuwe gemeentecode.

Het is een pragmatische keuze geweest om deze conventie te volgen, zodat de lijst met gemeenten in OWMS gelijke tred houdt met de authentieke bron, terwijl het model eenvoudig kan blijven. Als we zouden besluiten om de juridische entiteiten te identificeren in plaats van de gemeentenaam introduceren we verschillende problemen:

  • We moeten dan op basis van besluiten bepalen of er sprake is van een nieuwe entiteit of enkel van een naamswijziging. Dit is niet altijd objectief vast te stellen, bijvoorbeeld wanneer bij een naamswijziging niet de wijziging wordt bekendgemaakt, maar een instellingsbesluit integraal opnieuw wordt gepubliceerd.
  • Omdat de oude naam al in gebruik kan zijn moet deze worden bewaard en getoond. Daarbij is het van belang te weten op welke datum zich de wijziging heeft voorgedaan. Hiervoor is een complexer model nodig dat temporele relaties ondersteunt.

Waarom is het XML-formaat van de waardenlijsten veranderd van versie 3.5 naar versie 4.0?

Voor OWMS 4.0 is de structuur van de XML bestanden van de waardelijsten gewijzigd. In het formaat voor OWMS 4.0 kan nu, naast de gebruikelijke labels, ook gebruik gemaakt worden van pointers naar concepten uit de OMWS ontologie. Inhoudelijk zijn de labels van de nieuwe waardelijsten gelijk aan de oude waardenlijsten. Voor partijen die nu nog gebruik maken van de oude waardelijsten en hun systemen niet gemakkelijk kunnen aanpassen worden de oude waardelijsten van OWMS 3.5 voorlopig nog wel onderhouden en gepubliceerd. Deze zijn echter niet meer direct toegankelijk via HTML links op standaarden.overheid.nl. We willen namelijk voorkomen dat nieuwe implementaties toch weer de oude waardelijsten zouden gaan gebruiken.

Hoe worden de URIs gekozen?

Alle resources die door OWMS worden gedefinieerd worden geïdentificeerd met een term in de OWMS namespace "http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/". Elke OWMS resource is dus aan te duiden met een http-URI die bestaat uit de namespace, gevolgd door de term. Als conventie wordt de OWMS namespace afgekort tot "overheid:".

Bijvoorbeeld:

De gemeente Almelo wordt aangeduid met de term "Almelo".

De http-URI volgens OWMS is "http://standaarden.overheid.nl/owms/terms/Almelo".

Dit kan worden afgekort tot "overheid:Almelo"

Voor de keuze van de termen voor de URIs van de eerste OWMS waarden is de systematiek gevolgd van dbPedia. Dat houdt in dat het label van een resource gebruikt wordt als term, waaarbij spaties worden vervangen door underscores ("_"). Als dat leidde tot een zogenaamde "name clash", waarbij twee verschillende resources hetzelfde label hebben, dan werd tussen haakjes het type van de resource als qualifier aan de term toegevoegd. Leestekens in labels, zoals komma's en verbindingsstreepjes zijn niet verboden in http-URIs en werden dus ook in de URIs opgenomen.

In de praktijk leidt dit tot enkele ongemakken:

Daarom wordt tegenwoordig bij het munten van termen voor OWMS resources gestreefd naar bruikbare URIs. Bruikbaarheid is een compromis tussen voorspelbaarheid, leesbaarheid voor de menselijke lezer en lengte van de term (korter is beter). De afweging tussen deze aspecten kan in verschillende contexten anders uitpakken. Aangezien (nieuwe) gemeentenamen doorgaans uniek, stabiel en compact zijn en nog niet in gebruik als naam van een kadastrale gemeente, is in de meest recente gevallen de gemeentenaam als term gebruikt. Maar als organisaties een lange naam hebben of een bekende afkorting, dan wordt eerder de afkorting als term gebruikt ("overheid:CBR") De term en het label zijn dus NIET zomaar van elkaar afleidbaar.